Willem Verhagen van het ministerie van LNV  legde de nationale kaders uit van het Nationaal Programma Landelijk Gebied, en de structurerende keuzes m.b.t. ruimtelijke inrichtingsprincipes (zoals blauw/groene dooradering) uit. Ook bracht hij de overgangsgebieden naar voren, een zone rond de N2000 gebieden, die kansen bieden voor activiteiten van nationale parken. Interessant was dat hij aangaf dat het een vereiste is dat provincies nationale parken betrekken bij de vormgeving van de keuzes voor de gebiedsindeling. Verhagen riep parken op samen te werken met gebiedspartners als verbinder, belangenbehartiger en inspirator.

Gerrit Valkeman van de provincie Overijssel schetste de situatie bij zijn provincie. In hun Provinciaal Programma Landelijk Gebied (hierna PPLG) staat niet iets expliciets over nationale parken, wel vindt interactie plaats op de 6 deelgebieden. De kerndoelen van het PPLG Overijssel zijn natuur versterken, een sterk sociaaleconomisch platteland en een toekomstige agrarische sector. Meer focus op een landschapsecologische benadering is nodig en ook de samenwerking met de parken daarbij.

Tot slot vertelde John Haitsma van Nationaal Park De Alde Feanen over hun aanpak en de input die ze geleverd hebben in het Friese PPLG. Het Friese programma wordt aangevlogen vanuit een integrale gebiedsaanpak en een gezamenlijke beweging met alle betrokkenen/belanghebbenden. Het programma Wetter&Moar geeft een overzicht van hun zogenaamde expedities. Inmiddels is dit op samenwerking en sociaal engagement gerichte programma van 40 miljoen opgenomen in het Fries Programma Landelijk Gebied. Na deze introducties werd in 4 groepen ingegaan op wat parken kunnen betekenen in deze transitieopgaven.

Enkele algemene delers

• Nationale parken zijn sterk in hun verbindende rol – geef ook middelen daarvoor; ze zijn vooral het oliemannetje in PPLG processen;
• Grote verschillen in organisatiekracht tussen parken – ook hier zijn middelen voor nodig;
• Oproep voor integrale benadering in gebieden gericht op kwaliteitsverbetering; parken zijn daarin sterk vanuit hun gebiedsgerichte aanpak gebaseerd op de gebiedsidentiteit
• Gesproken over de nut en noodzaak van normeren en begrenzen;
• Om als park verbindend te kunnen werken is vertrouwen nodig, het blijft uiteindelijk maatwerk;
• Brede doel is brede welvaart, doen we te weinig mee= wel gemeenschappelijk doel;
• Flexibiliteit in regels en uitvoering is nodig om doelen te bereiken;
• Actieve rol provincie is nodig – werk samen ook op gebied van kennis (bijv aanwezige landschapsecologische analyses);
• Veel aandacht nodig voor de schil om parken heen;
• Ken de stakeholders die betrokken zijn bij de kwaliteitsvraag;
• Niet alle nationale parken zijn betrokken;
• Maak naast landschapsbiografie en landschapsecologische analyse ook een sociaal-economische analyse.